- Βισνού
- Ινδική θεότητα που κατά τις Βέδες είναι η ενέργεια που διαποτίζει το σύμπαν. Στον ινδουισμό έλαβε τεράστια σπουδαιότητα, επειδή θεωρήθηκε ο θεός που ξυπνά το σύμπαν για μια νέα ζωή στην αρχή κάθε κοσμικού αιώνα (κάλπα)ή η αρχή που συντηρεί τη ζωή στην ινδική τριάδα Τριμούρτι ή ακόμα γιατί θεωρείται ο παγκόσμιος Σωτήρας, που από εποχή σε εποχή κατεβαίνει στη Γη σε μια γενικά ηρωική ενσάρκωση (αβατάρα)για να σώσει θεούς και ανθρώπους από τους δαίμονες και τις σκοτεινές δυνάμεις. Είναι γνωστές 12 έως 18 τέτοιες ενσαρκώσεις, μεταξύ των οποίων σπουδαιότερες είναι του Ράμα, του Κρίσνα και η μελλοντική του Καλκίν, που θα αποκαταστήσει στη Γη τον Χρυσό Αιώνα.
Στο θείο πρόσωπο του Β. συγκεντρώνονται πολυάριθμες αρχαίες θεότητες ηλιακού τύπου, όπως ο ίδιος ο Β., ο Κρίσνα, ο Ναραγιάνα, ο Βασουντέβα, ο δραβιδικός Βιτόμπα κ.ά., συχνά με έντονα ερωτικά χαρακτηριστικά. Το στοιχείο της ερωτικής αφοσίωσης (μπάκτι)διαποτίζει κατά συνέπεια τις θεολογίες και τα εμπνευσμένα από τη λατρεία του Β. φιλοσοφικά συστήματα, που δημιούργησαν οι μεγαλύτερες προσωπικότητες του ινδικού μυστικισμού και της ινδικής ποίησης. Οι κυριότερες βισνουικές αιρέσεις, με έντονη μυστικοφιλοσοφική απόχρωση, είναι η Βαγαβάτα, η Παντσαράτρα, η Μάβδα και η Σριβαϊσνάβα, εμπνευσμένες από τη Βεδάντα, για τις οποίες ο Β. ή ο Κρίσνα είναι η ενεργός αρχή του σύμπαντος (Βράχμαν)που δημιουργεί, συντηρεί και απορροφά πάλι τον κόσμο με τη σάκτι του Σρι Λάκσμι ή Ράντα μέσα από σειρά υποστάσεων (βιούχα).Η θεολογία και οι μύθοι του Β. περιλαμβάνονται στις Πουράνα και στις Σαμχίτα.Το έργο που περιέχει αυθεντική τη διδασκαλία μπάκτι-γιόγκα του βισνουισμού είναι η Μπαγκαβάτ Γκίτα. Από αυτήν επίσης έχουν προέλθει και νεότερες αιρέσεις, όπως οι Καμπίρ-πάντι και κυρίως οι Σιχ. Μαζί με τον Σίβα και τις αντίστοιχες σάκτι,ο Β. είναι η πιο χαρακτηριστική θεότητα του σύγχρονου ινδουισμού.
Μία από τις ενσαρκώσεις (αβατάρα) του Βισνού, ο Βαράχα, σε ινδικό γλυπτό του 17ου αι. (Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι).
Ο αμερικανός βίσονας ζει σε δάση του Καναδά, είναι μικρότερος από τον ευρωπαϊκό, έχει όμως εντυπωσιακότερη και ογκωδέστερη εμφάνιση λόγω της κατασκευής του (φωτ. Bevilacqua).
Ο ευρωπαϊκός βίσονας, περιορισμένος σήμερα σε ελάχιστα δείγματα, ζει σε δάση της Πολωνίας.
Dictionary of Greek. 2013.